Дүйнөнү дүңгүрөткөн “Кока-Кола”, ашказанды күңгүрөтөбү?

Биз тамшанып ичкен Кока-Кола суусундугунун ден-соолукка зыян экендигин билип, бирок андан баш тарта албай келебиз. Баарынан да анын курамында кургатылган коңуздардан алынган боёк бар экенинин көпчүлүгү биле бербесе керек.   Биз бүгүн сөз кылчу аталган  суусундукту күнүмдүк турмушуңузда  тазалоочу каражат катары дагы колдонсоңуз болот. Анда   кененирээк сөз төмөндө.

 Кока-Кола кантип пайда болгон? 

Американын Джоржия штатындагы Атланта шаарында жашаган Джон Пембертон аттуу фармацевт 1886-жылы 8-майда өз алдынча өзгөчө сироп жасаган. Сироп даяр болгондон кийин өзүнүн эсепчисин  чакырып, жаңы ачылыш менен тең бөлүшкөн. Алгач муну фермер ойлоп таап, кийин ал рецепти Джон Ститке 250 долларга саткан деген уламыштар да бар. “Кока-Кола” деп жаңы суусундуктун аталышын эсепчи Пембертона — Фрэнк Робинсон ойлоп тапкан.  Сироп алгач таттуу жана коюу болгон. Алар заматта анын эмнеден жасалышын кагаз бетине түшүрүп коюшкан. Даяр болгон сиропту “Джейкобс” аттуу дарыканасына алып барышканда, алар сиропту газдалган суу менен аралаштырышкан. Алгач суусундукту көңүл чөккөндөргө каршы дары катары пайдаланышып, ал тургай кээ бири бул сиропту импотенциядан да айыктырат деген ишенимде болушкан. Күнүнө тогуз стакан Кока-Коладан өтүп олтуруп, дүйнө жүзүнө кеңири тарала баштаган. Кока-Кола жана көптөгөн ошол сымал суусундуктарды чыгарган ишканалардын түпкү штабы – Израиль өлкөсүндө экенин көпчүлүк биле бербесе керек.

Кока-Кола тамыры акырындык менен кенен жайылып  1894-жылы атайын бөтөлкөлөргө куюлуп сатыла баштаган.

1902-жылы АКШда «Кока-Кола» болуп көрбөгөндөй киреше таап, эң белгилүү суусундукка айланган.

Ал эми 1980-жылы  Кока-Коланы  Москва шаарындагы олимпиада оюндарында атайын ичүүчү суусундук катары көрүшкөн.

Кока-Коланын курамында эмне бар?

Анын 90% газдалган суудан, кум шекерден, фосфор кислотасынан, кофеинден, кола жаңгагынан турса, 1% табышмактуу “Мерхандиз-7″аттуу химикалык зат болгон. Анын эмнеден турган зат экендигин, ошол жерде иштеген 10 киши гана билген. 1902- жылдан тартып, коом суусундуктун курамында кокаиндин бар экендигин түшүнгөн соң, заматта массалык – маалымат каражаттарында Кока -Кола компаниясын каралаган сөздөр жаай баштаган. Ал эми 1903- жылдан тартып коланы кургатылган жалбырактан жасай башташкан. Анткени, анын курамында наркотик жок болчу.

Бирок, кокаиндин таасири ашыкча болгондуктан, анын ордун башка химикаттар ээлеген. Мындай  ден-соолукка пайдасыз суюктукта 0,33 миллилитринде максималдуу күнүмдүк канттын дозалары бар. Башкача айтканда  1 литрине 30 кашык шекер кошулат. Кээ бир адамдар бул суусундукту ичкен соң дагы талап кылып калышат да, бир күндѳ бир канча литр ичишет, анан денелери ѳзгѳрѳ баштайт. Канттан башка Кoкa-Кoлaнын ичине боёк колери (Е 150), кармазин (азорубин) (Е 122), ортофосфор кислотасы (Е 338), кофеин, жыт берүүчү заттар кошулат. Башка заттарды айтышпайт жана жазылбайт. Кoкa-Кoлaны ичкенден кийин кѳңүл айлантаары талашсыз.  Бирок фосфор кислотасы ага  жол бербейт. 20 мүнөттөн кийин канча инсулин кѳп түшѳт. Кийин боор кантты майга айлантат. Бир саат ѳткѳндѳн соң, фосфор кислотасы метаболизмди күчѳтѳт. Ажатканага киргенде Кoкa-Кoлa адамдын сѳѳктѳрүнѳн бүт кальцийди, магний, цинк, натрий менен сууну жууп, алып чыгат. Бул керектүү кальцийлер жок болгондон кийин адам чарчап, уйкусу келе баштайт. Мына ошентип организм Кoкa-Кoлaны дагы талап кылат.

Медицинада 

Америкалык журналист Рич Бахлер илимий фактылар жана эксперименттер менен Кока- Коланын ден-соолукка зыян экендигин даңазалаган. Абдан газдалган суусундуктарды, тактап айтканда: Кока-Кола, Спрайт, Фанта жана башка дагы   ичеги- карыны ооруган адамдарга колдонууга врачтар катуу тыюу салган. Анткени, анын курамында фосфор кислотасы бар, ал организмди кальцийдин жетишсиздигине алып келет да, ашказандын зилин көбөйтөт. Ашказанда жара пайда болуп, гастрит же зарна болот.  Анын курамында газ, боёк химикаттар болгондуктан, ден-соолукка абдан зыян. Ошондой эле коланы көп ичкен эркек импотенттикке, аял тукумсуздукка кабылаарын медиктер далилдешкен.

“Кока – Кола”  жөнүндө кызыктар

Бул компания менен Турциядагы ишкананын жетекчилери суусундукта эмненин курамы бар, кантип жасалаарын такып сурашкан. Эки ишкананын талаш- тартышы үч жылга жакын созулуп, жыйынтыгында “Кока – Кола” компаниясы салт боюнча сактап келген сырын ачууга аргасыз болушкан. Көрсө көрүнгөндү кызыктырган суусундукка ар кандай боёктордон тышкары курт-кумурскалардын да кошулмасы бар экен. Мындан тышкары “Пепси – Кола” суусундугу тууралуу да ушундай маалыматтар кеңири тараган, ал тургай Пепси кантип даярдалаарын компаниянын ичинен эки адам гана билишет. Кошинелдин боёгу такыр эле зыянсыз, коланы боёгондон тышкары кармин менен ар кандай таттуу азык-түлүктөрдү боёгонго колдонушат. “Бул кармин боёгу ден-соолукка такыр зыяны жок” дешет компаниянын жетекчилери. Ошентсе да бул белгилүү суусундуктун даражасы күндөн-күнгө төмөндөп бара жатканын эч ким тана албаса керек. Ал эми Кока-Кола суусундугуна бир кесим чийки этти салып койсо, аны 3-4 саатта эле иритип жиберишине ашпоздор күбө болушкан.

Эгерде Кока-Кола чыгарылган күндөн баштап чогултуп, жер шарында жашаган ар бир адамга таратып чыкса, бир адамга 767 бөтөлкө туура келет.

Эгер ушул күнгө чейин чыгарылганын Кока-Коланы атайын бассейнге куйса, узундугу 33 километрди, тереңдиги 180 метрди түзөт. Бир эле учурда бул бассейинге 512 миллион адам батат.

Кока-Кола деген эң чоң логотип Чилинин Арика шаарында жайгашкан. Белгинин бийиктиги 40 метр, туурасы 122 метр.

Бир секундда дүйнө жүзү боюнча 8000 стакан кола ичилет.

Коланы дүйнө жүзү боюнча эң көп колдонгон өлкө – Мексика менен Исландия.

Бир банка колада 140-150 килокалорий бар, бул 10 чай кашык кумшекерге барабар.

АКШнын көпчүлүк штатында МАИ кызматкерлери жанына дайыма эки-үч бөтөлкө кола суусундугун алып жүрөт. Анткени, кола канды жакшы кетиргендиктен, автокырсык болгондо канды дароо кола менен жууп салышат.

Кока- кола эмнеге пайдалуу?

Кока-Коланы тазалоочу каражат катары колдонушат. Муну буга чейин деле угуп жүрсөңүз керек. Кока- Кола ал авто унаа лардын моторлорун, трубкаларды, раковинаны, унитаздарды жана идиш- аяктарды тазалоого жакшы жардам берет.

  - Эгерде раковинаны тазалайм десеңиз, коланын бир литрин куюп бир саат коюп коюңуз да, андан кийин жууп салыңыз.
Кока-коланын курамындагы фосфор кислотасы Ее рН ге барабар. Эгерде тырмагыңызды сүртсөңүз, 4 күндөн кийин жумшара түшөт.
Дестибюторлор жыйырма жылдан бери жүк ташуучу машинанын моторун Кока-Кола менен тазалап келишет.
Дат баскан вольтту Кока-Кола менен тазалашат.
Карарып кеткен саатыңызды, кола менен сүртсөңүз агарып калганын байкайсыз.  Ошондой эле америкалыктар абдан кир болгон кийимдерди кир жуугуч машинага айна менен бирге коланы куюп жууп тазалашат экен.

Булак:Каганат

January 06, 2016 at 04:16PM