БАКТЫЛУУЛУК ФОРМУЛАСЫ

Международный союз электросвязи (МСЭ) обнародовал результаты ежегодного исследования мировой отрасли информационно-коммуникационных технологий.

Сообщается, что количество пользователей Интернета в глобальном масштабе превысило 3 млрд человек. Рост веб-аудитории в 2014 году составил 6,6 % (3,3 % в развитых странах и 8,7 % в развивающемся мире). За пять лет (2009−2014 гг.) численность пользователей Интернета в развивающихся странах удвоилась, и теперь две трети людей, имеющих доступ в онлайновую среду, живут в развивающемся мире.

Отмечается также, что расценки на широкополосную связь продолжают падать: за пятилетний период — с 2008 по 2013 год — стоимость базовых услуг фиксированной широкополосной связи в мире уменьшились на 70 %. За тот же период стандартная базовая скорость широкополосной связи увеличилась с 256 кбит/с до 1 Мбит/с.

Акыр заман. Жандуу-жансыз макулуктарга Жаратуучу тарабынан берилген узун сапардын акыркы чеги. Сапар канчалык узун болсо до, жолоочу бир күнү көздөгөн жерине жетет. Заман канчалык узун болсо да, анын  бүтүүчү чеги болот. Көз канчалык алысты көргөн менен, көз нуру баары бир талыйт. Жаштык канчалык жалындабасын, бир күнү түтөгөн чогу гана калат. Жүрөк канчалык түрсүлдөп сокпосун, бир күнү кыймылын токтотот. Сапардын бүтүүсү, көздүн талуусу, жаштыктын өтүүсү, жүрөктүн токтоосу, замандын акыркы чеги, бул - акыр заман.

Акыр заман. Адамдардын пейили тарып, көралбастык күчөгөн заман. Алдуулар оңолуп, алсыздар кор болгон заман. Жакшынын баркы кетип, жамандын наркы көтөрүлгөн заман. Кеменгерлик кетилип, маңкурттук жетилген заман.

Акыр заман. Арамдар жайылып, адалдар жоголгон заман. Зулумдук тамыр жайып, адилеттүлүк кыркылган заман. Зомбулук каткырып күлүп, чындык чыркырап ыйлаган заман. Ач көздүк аңыраңдап, каниеттүлүк кымсынган заман.

Акыр заман. Уятсыздык калыңдап, ийменүү сүзүлгөн заман. Сенектик семирип, сылыктык сыйрылган заман. Душмандык уланып, туугандык үзүлгөн заман. Кемсинтүү кеңейип, сый-урмат тарыган заман.

Акыр заман. Карыядан кадыр-барк, жаштардан күч-кубат кеткен заман. Эркектен ар-намыс, аялдан уят-сыйыт учкан заман. Атанын наркы, эненин баркы төгүлгөн заман. Баланын адеби, кыздын абийри жоголгон заман. Күйөөнүн оозу ачылып, келиндин саны көрүнгөн заман.

Акыр заман. Илимсиздер кыйкырып сүйлөп, илимдүүлөр унчукпаган заман. Акмактар алдыга чыгып, акылдуулар кетенчиктеген заман.  Падыша элин кордоп, эл падышасын сөккөн заман.

Акыр заман. Күнөөлөр бутактап, сооптор соолуган заман. Уурулар көбөйүп, чөнтөкчүлөр жайнаган заман. Жалганчылар жамырап, алдамчылар жыргаган заман. Сүткордукка шыкалып, паракорлукка толгон заман. Зинакордукка үйрөнүп, сойкулукка көнгөн заман. Аракка берилип, тамекиге ууланган заман. Кумарпоздукка алданып, өмүрүн уттурган заман. Өлчөөнү кыскартып, таразадан кемиткен заман.

Акыр заман. Жараткан эстен чыгып, жаратылганга сыйынган заман. Ыйман ыдырап, каапырлык күчөгөн заман. Намаз каза болуп, орозо тутулбаган заман. Зекет берилбей, үшүр эстен чыккан заман. Ажылык наамга айланып, атандашуу күчөгөн заман.

Акыр заман. Үйдө отуруп бузукулукту көргөн заман. Эркектер азайып, аялдар көбөйгөн заман. Ата-эне кулга айланып, кыз-бала кожоюн болгон заман. Базарлар жакындап, соодагер көбөйгөн заман. Алыстык  жакындап, адамдар учкан заман.

Акыр заман. Эртеңки кыяматка даярдык көрүүчү заман. Асман жарылып, тоолор жүндөй тытылып, деңиздер өрттөнүп, жер өз ичиндегилерди кусуп чыгара турган күнгө даярдануучу заман. Жаныбарлар топтолуп, бооздор боюндагысын сыгып чыгарып, жер камырдай чоюлуп, аалам астын-үстүн боло турган күнгө даярдык көрүүчү заман. Күн аркан бою жакындап, тер суудай агып, ата баладан, эне кыздан, бир тууган бир туугандан качып калуучу күнгө даярдануучу заман. Тозок кызытылып, бейиш жакындатылып, күнөөлөр ачыкка чыгып, сооптор өлчөнүп, китептер берилүүчү күнгө даярдык көрүүчү заман. Кылдан ичке, кылычтан курч көпүрөдөн кылтылдап өтүүчү, ыймасыздар тозокко кулап, ыймандуулар ийгиликке жетишүүчү  күнгө даярдык көрүүчү заман.  

Акыр заман. Жараткан тарабынан макулуктарга берилген жашоо мөөнөтүнүн акыркы чеги. Жалган дүйнөдөн чыныгы жашоого өтүүчү көпүрөнүн башталышы. Жараткандын алдында эсеп-кысап берчү күндүн жакындоосу. Бул дүйнөдө кылганыңа өкүнүп ыйлоочу же кубанып жыргоочу күнгө бет алуу. Аалам кыймылы токтотулуп, жашоонун бүтүүсү, бул- АКЫР ЗАМАН.

Имам Ахмад күндөрдүн биринде саякатка чыгат. Ал барчу жерине жете электе түн кирип калгандыктан, аны эч ким тааныбаган бир айылда туруп калат. Имам Ахмад ал айылдан кичинекей бир мечитти көрүп намазга барып, андан кийин ошол мечитке уктап алууну чечет. Уктайын дегенде алдынан мечиттин кароолчусу чыгат.

- Эй, сен эмне кылайын деп жатасың?

- Уктайын деп жатам.

- Бул жер уктоочу жай эмес! Кароолчу Имам Ахмадты тааныбады. Имам Ахмад да ким экендигин айтпады. Эгер кароолчу Имам Ахмадты тааныганда, сөзсүз аны мечитте калтырмак. Бирок Имам Ахмад өзүнүн аты, кадыры менен мактанчу эмес.

Кароолчу:

- Мечиттен чыгып кет!

Имам Ахмад:

- Бир аз уктаганга уруксат берчи.

- Жок, сен бул жерде уктабайсың! Бул жерде уктатканга бизге тыюу салынган. Чыгып кет! Кароолчу имамды мечиттен чыгарып жиберди. Имам Ахмад мечиттин дарбазасынын жанында жерге жатып уктай баштайт. Кароолчу кайрылып келип, мечиттин дарбазасынын жанында уктаганга болбостугун айтып, имамды жолдун ары жагына түртүп чыгарып салат. Ошол кезде эрте менен нан бышыруу үчүн камыр жасап жаткан наабайчы кароолчу Имам Ахмадты көрүп калат да, имамга келип, “Жүр, менин наабайканама барып эс ал. Наабайканам ысык жер. Бүгүн менин коногум болосуң” - деп, наабайканасына чакырат. Имам ордунан туруп, наабайчынын артынан жөнөйт. Наабайканага кирип, наабайчынын камыр жууруганын байкап, наабайчынын камырды ар бир ийлеген сайын "Астагфиру Ллах" деп айтып жатканын көрөт. Наабайчы да имамды тааныбайт эле. Наабайчынын ар бир кыймылына көз салып олтурган имам, ордунан туруп, “Көптөн бери ушинтесиңби”- деп сурады.

- Ооба. Көптөн бери.

- Сураган дуаңдын жемишин көрдүңбү?

- Ооба.

- Кандай жемиш?

- Мен кудайдан эмнени сурабайын, барын берип келет. Бир эле дуамды кабыл кыла элек.

- Ал кандай дуа эле?

- Мен кудайдан Ахмад ибн Ханбаль имам менен көрүшүүнү суранып келем.

- Аллаху акбар! Аллах сенин суранычыңа жооп берди. Мен Ахмад ибн Ханбалмын. Мени Аллах сенин наабайканаңа түртүп алып келип койгон Ахмад ибн Ханбалмын! 

Жаш жигит өзүн түйшөлткөн суроолоруна жооп бере ала турган адамдарды издеп, жооп тапканга аракет кылды. Көптөгөн адамдардан сурады, бирок эч ким жооп бере албады.Бир убакта бир билимдүү мусулманды жолуктуруп калып, суроолорун берди.


1. Кудай барбы? Эгер бар болсо, мага анын сөлөкөтүн көрсөтчү?
2. Тагдыр деген эмне?
3. Эмне үчүн шайтан оттон жаралганы менен баардык тарабы от болгон тозокко кирет? Тозок да, шайтан да от болгону үчүн шайтанга тозокко түшүү кыйынчылыкты туудурбайт. Эмнеге Аллах ушуну ойлонгон эмес?
Кокусунан билимдүү киши жаш жигитти алакан менен катуу чаап жиберди.
- Эмнеге сен мага ачууланып жатасың?
- Мен ачууланбадым. Бул жөн гана сенин суроолоруңа жооп болчу.
- Кандайча?
- Мен сени ургандан кийин менин урганымды сезишиң үчүн урдум.
- Албетте, мен ооруганын сездим.
- Демек, сен оору бар экендигине ишендиңби?
- Ооба.
- Анда сен мага Кудайдын сөлөкөтүн көрсөт – деди билимдүү киши.
- Жок, мен көрсөтө албайм.
- Бул сенин биринчи сурооңдун жообу...... Эми айтчы, түндө түшүңдө мен сени алакан менен чапканымды көрдүңбү?
- Жок.
- Сен бүгүн менин алакан менен чабарымды качандыр бир убакта ойлодуң беле?
- Жок.
- Бул тагдыр. Менин колдорум эмне менен жабылган?
- Тери.
- А сенин бетиңчи?
- Тери.
- мен урганда сенин бетиңдин териси оорудубу?
- Аябай ооруду.
- Сенин бул жообуң болсо, үчүнчү сурооңдун жообу... 

   Ааламдагы көзгө көрүнбөс атомдон тарта көктөгү акыл жеткис Күн, Ай, жылдыздардын баары Жараткан Алланын Кудуретин чагылдырган керемет чеберчилик. Бүт нерсе ажайып сырдуу музей сыңары. Аалам музейиндеги кичинекей бир булактын суусун изилдөө үчүн, же бир таш сыяктуу нерсени таануу жана анын өзөгүн ачууга пенде үчүн чоң илим талап кылынат. Мына ушунун баарын акыл жеткис ажайып мыйзам менен жараткан

АЛЛА ТААЛАНЫН КУДУРЕТИНЕ ДАҢК!

Ойлонуп көрөлү

   Бөйрөк – бул наристенин муштумундай болгон кичинекей эт. Бирок ал уулуу зат менен уусуз затты үзгүлтүксүз организмге тең салмакта бөлүп берет. Зат уулуу болсо, аны тышка айдайт. Уусу жок болсо денеге таратат. Ушунчалык чоң ишти тынымсыз аткарган бөйрөктө акыл барбы? Кандайдыр бир компьютердик системага туташтырылганбы? Заттын курамын аныктай турган лабораториясы барбы?

Бир жалбырак жетиштүү

   Залкар акын, орошон ойчул Шейх Саади мындай деген:

«Алла Тааланын теңдешсиз КУДУРЕТИН, ЧЕБЕР ЖАРАТУУЧУЛУГУН таануу үчүн көсөм инсандарга дарактын бир жалбырагы жетиштүү. А наадандарга болсо дүйнөдөгү дарак атпайдын бир жалбыракчалык мааниси жок».

Даанышмандык болбогондо

   Акыл менен аңдалбаган нечелеген сырлар даанышмандык менен гана чечилет. Ошонун сыңары ааламды даанышман акыл менен окууга болот. Эгер даанышмандык болбогондо көп сыр жабылуу бойдон калмак. Эгер аалам сырлары ачылбаганда нечен бай жан дүйнөлөр караңгы бойдон калмак. Азирети Мавлана сымал Алланын сүйүктүү пенделери, дүйнөгө багыт берген кеменгерлер чыкмак эмес.

Булак: "АК-БАШАТ"

Жашоонун эң кичине жыргалы - бул байлык, мал - дүйнө, эң чоң жыргалы - бул даанышмандык.

(Готхольд Лессинг)

Сулуу болгонго үйрөнүү мүмкүн болбогон сыяктуу, даанышмандыкка деле үйрөнүү мүмкүн эмес.

(Генри Уилер Шоу)

Жалгыз Кудай гана чексиз даанышман, ал эми адам баласы болсо даанышман болууга умтула гана алат.

(Пифагор)

Ой жоруй келгенде философтордун баары даанышман, жашоо-турмушта болсо баары келесоо.

(Бенджамин Франклин)

Биз бир келесоо көптөгөн келесоолорду, ал эми бир даанышман аз эле даанышманды жараткан дүйнөдө жашап жатабыз.

(Георг Кристоф Лихтенберг)

Эгер шок балдарды уруп-сабап, тыя берсеңер, эч качан даанышмандар жаралбайт.

(Жан Жак Руссо)

Бир адам бүтүндөй бир улуттан акылдуу болгонго милдеттүү эмес.

(Оноре де Бальзак)

Даанышман киши боорукер да болот.

(Сократ)

Даанышмандык-бул абийирге таянган акыл.

(Фазиль Искандер)

Келесоолор башкалар менен, даанышман болсо өзү менен талаш жүргүзөт.

(Оскар Уайльд)

Даанышман дайыма оозун жабык кармайт, себеби, ал тил шамды да күйгүзүп ийээрин  билет.

(Чжуан-цзы)

Баатыр - кан майданда, даанышман ачуусу келгенде, дос – жокчулук башка түшкөндө сыналат.

(Араб макалы)

Даанышман адам баардык нерсени өзүнөн, ал эми акмак киши башкалардан талап кылат.

(Кытай макалы)

Көптү эмес, керектүү нерсени билген киши даанышман.

(Эсхил)

Бир кадам алга кадам таштаарда артка чегине алаар-албасыңды ойлон. Ошондо мүйүзү дубалга кыпчылып калган сүзөнөөк кочкорго окшобойсуң. Кайсыл бир ишти баштаарда аны бүтүрө алар-албасыңды ойлон. Ошондо жолборсту минип алып, ат чапкандай чапкысы келген кишиге окшобойсуң.

(Хун Цзычэн)

Даанышмандай  ойлонуп, келесоочо иш кылган адам баласына мүнөздүү сапат.

(Анатоль Франс)

Өзүңдүн сырыңды сактай билген даанышмандык, бирок, менин сырымды бирөөлөр сактап берет деген - келесоолук.

(Сэмюэль Джонсон)

Башына кыйынчылык түшкөндө даанышман өзүн, келесоо болсо досун күнөөлөйт.

(Чыгыш макалы)
Дарыялар менен деңиздер жүздөгөн тоо сууларын өздөрүнө кошуп алганынын себеби, алар төмөн жакта жайгашкан. Төмөндүгүнүн шарапаты менен алар баардык тоо сууларына бийлик жүргүзүшөт. Анын сыңарындай, башкалардан өйдө болгусу келген даанышан да өзүн алардан төмөн коюшу керек. Элдин алдында болгусу келсе, алардын артына турат. Ошондуктан, ал элдин үстүндө болсо да эл анын оордугун, салмагын сезбейт. Даанышман өзүнүн орду элдин алдында болсо да артта туруп калганына арданбайт.

(Лао Цзы)

Даанышмандык аябай эле мол. Анткени, аны аз эле киши пайдаланат эмеспи.

(Станислав Ежи Лец)

Даанышман - бул байкатпай акыл топтогон киши.

(Г.Е. Малкин)

Тозокко түшүп калсаң да алдыга умтулганыңды токтотпо.

(Уинстон Черчилль)

Даярдаган Мамат Сабыров

Анда мен 2011 жылы Бишкекте Фучика кочосундо жайгашкан аптекада охранада иштечуу элем.Бир куну мен иштеген жерге жакын жайгашкан Боорукер деген мини базар бар эле,ошол базарга обед кылып отурсам жаныма бир бомж келип отуруп калды,иним тамагынан калтырып койчу деп.Жайдын куну эле байкуш ал байке жыттанып кетиптир,бир убакта ошол жерде иштеген бир эже келип айтбаган создор м,н урушуп кубалай баштады.Бомж байке унчукбай менин жаныман тура баштады эле,боорум оруп кетти да эжеге Бомждар эмне адам эмес бекен кубалабан бул жерден акчасы жок болсо тамакты мен алып берем деп кыйкырып жибердим.Элдин баары мени карап эле калышты,байкеге обед алып берип ,акчасын толоп ишиме кетип калдым!Ошентип эртеси жумушка келдим,обедке чыксам баягы байке дагы деле журот,мени коруп суйунуп учурашып кирди,кол кармашып сузушуп учурашып калдык,нары бери откон элдин баары бизди карайт,мен анда кара шым ,койнокчон иштечуу элем!!!Экообуз отуруп бирге тамактандык тааныштык аты Бекназар эле озу суйлогон созу ордунда,акылдуу байке , анын мурда семьясы эл катары жашоосуу,жеке бизнеси болгон экен.Жол кырсыктан келинчеги каза болгон экен ,кызым ошондо 15жашта деп айты эле.Келинчеги каза болгондон кийин Бекназар байке ичкилике кирип кетип эч нерсеси жоок калган экен,уйун келинчегини туугандарына Откоруп бериптир анткени кызы ошолордун колунда экен.Кызын суротту да бар болчу эскирип калган,кызын 3жылдан бери коро элек экен,бирок кызы кайсы мектепте окуушун билчуу эле.Мен жумушта 2/2иштечуумун эс алуу кундору атайын барып тамак алып берип келчим.Бир куну эс алып жатып ,Бекназар байкеге барсам жоок баягы базарда ,ошол жерде иштегендердер баары таанышчуу Бекназар байкени сураштырсам кечетен бери жоок дешти,2сааттай куттум келбеди кетип калдым.Эртеси ишке келип,сыртта турсам,Бекназар байке токтогон машинелерден акча сурап журуптур,кыйкырсам суйунуп чуркап келди,экообуз баягы адатыбызча учурашып кирдик.Кече келсем жок экенсиз каякта элесиз десем,Кызымдын 2кундон кийин туулган куну ошого белек алышым керек,белеке акча чогултуп иштеп келдим дейт.Дордойдогу мусор токчу жерге барып иштеп келиптир.Мен эки кун иштедим Бекназар байкенин кызынын туулган куну мага эс алуу болчу,эстеп кетимда Бекназар байкеге бардым,барсам Бекназар байке кундогудой эле акча сурап жургон экен!Айтым бугун сизди кызыныз м,н кезиктирем барасызбы туулган кунуно десем,менде эч нерсе жоок кантип барам деди.Мен алып барам дедим да менде кыйратып деле ачкам жок эле,СЕХОНД ХЕНДЕН кастюм шым алып бердим,ОШ базардын жанындагы банягы тушуртуп,чыкыйтып жасантып койдум да,кызын бир мамалак м,н шоколад алып бердим дагы экообуз Арча бешике бардык,кызы окуудан чыгышын куутуп турдук,байке байкуш толкунданганын,козунон жаш акканын коруп жаман болуп турдум!!!Колунда суротту да бар эле,кызы 3кыз болуп чыгып келе жатты байке тааный албай аттып тааныды,Сезим кызым туулган кунун м,н деди эле кызы карап туруп калды тан калып,мен атанмын Бекназар деди эле кызы байкуш мойнунан кучактап ыйлап жиберди АТА каякта журос мен сизди сагындым деп".Ошондогуу Бекназар байкенин кубанычын атсам соз тугонбойт,Экоо тен ыйлап жатышты,кызына белектерин берди дагы,бетинен ооп жакшы жур кызым мени унутбагын деп айты да ыйлап басып кетти кызы да-ыйлаган бойдон кетти,мен кызына ыйлабагын,эч качан атанды унутбагын жакшы кыз болуп журогун деп Бекназар байке экообуз кетип калдык!!!!Бекназар байке мойнуман кучактап рахмат ,рахмат Айбек сен болбосон кызым корот белем же корбойт белем деп ыйлап суйлоп атты.Ал байкеден 1жылдай кабар алып учурашып журдум,кийин 2012жылы мен Москвага келе бердим,2014октябрда баргам Крга барып Бекназар байкени тапбай койдум учурашып коеюн деп эмне кылып журду экен деп ойлоно берем,кызы не болду экен деп!!!Эмнеси болсода Мусульман элим бомжбу,алкашбы,орукчанбы,майыпбы адамды эч убакта кемсинтбейли,болбойлу алар деле кудайдын пенделери да,алардын пешенелерине жазып-койгон экен ,эмне кылышсын!!!

Автор Айба Кыргызстан